Ne gerusten bloed

Sie-sa. Gelukkig. Ut is zaoterdagmiddag en ut belooft ne schoonen dag t’ooren. Het was al vroeg weirm en schoon weer zoals het alleen eind augustus kan zijn. Vandemeirend is tij nog naar den groentenof van zijn schoonvaoder achter de Veirkensmarkt gewist, un rootjen petetten uitgedaon, ut vuil tussen de boonen weggekapt en de leste kroppen sallaoi in uis afgegeven.
Die waoren al wa deurgeschoten, dus ut was tijd om ze bij moeder de vrouw te bezurgen. Da ’s voor de maondag sallaoi mee spek, docht ij bij zijn eigen.
’t Was un zwaore week gewist, alle meirenden vroeg uit zijnen nist en laot thuis. Er zijn oek metseljeirs die in de kost gaon un eele week, maor dat is niks gedaon. Mee mannen onder makkaor, da ’s veel drinken en weinig slaopen. Da kende wel, daor doen we nie aon mee. Dan kunde oek geen duzend stenen per dag wegleggen en dan edde minder in de portemannee.
Maor alli, vandaog gaon we un prangsken schieten op Hengstdijk, bij Piet van Dijk. De kermisschieting van ouw durp die keu je toch nie overslaon. En den boog kan toch ook niet altijd gespannen staon, zeg nou eerlik. IJ was benieuwd oeveel schutters er zouwen zijn, vorige keer was het maar dunnekes. Dan zijde veel te gauw terug aan de beurt en edde geen tijd om tussendeur nen boom te kaorten of om us te verlopen naor Eugène de Kort of Piet de Waol.

’t Is t’open dat die van Raopenburg er bij zijn, mee die mannen keu je altijd lachen. Remi, den durpsmid en Guust Kruk, da zijn serieuze kastaajers. En die van Derole, mee de paoter en zijn broer Honoré, oek eel gezellige mensen. Die van den Bos gaon er wel zijn, de mannen van Van Dijk slaon bij ulder broer nooit over. Er zal oek wel un ploegsken van de Groenendijk en van Lamzwjeirde zijn. We zullen wel zien, zee den blinden.
Er waoren die dag meer dan genoeg schutters, er stonden wel acht grote groepen mee krijt opgeschreven op het bord. Tijd genoeg om te kaorten dus en om tussen elke schietbeurt minstens een flesken bier of nen borrel ouweklaoren of vieux te drinken. De stemming zat er al rap goed in en het gezelschap werd geleidelijk aon rumoeriger. Het was de beurt aan Raopenburg wierd er geroepen. Guust Kruk lee aon, trok zijn mond en eel zijn wezen scheef en schoot mee nen doffe knal op de juten zak die aon de voorzijde onder aon de prang hing. Die diende om de houten pijlen te beschermen die anders gauw kapot zouden zijn. De pijlenraopers aoien ulder al bij voorbaot opzaai gezet want zij kenden de meeste schutters wel en waoren bij Guust altijd op ulder hoede. De omstanders juichten of dat den ooge veugel er was afgeschoten en er werd ook ferm mee gelachen.
Straffe verhaolen kosten nie uitblijven en er verzamelde zich een groepken rondom de taofel van de Raopenburgse schutters. Guyte, zoals ze de smid van Raopenburg noemden, was al vroeg in vurm. “Marie, geef mij us een glas bier, ik verrek van den dust, ik heb zeker iets zouts gegeten”. Oek de andere schutters lieten zich niet onbetuigd en de glaozen wieren met regelmaot gevuld.

Evekes laoter kwaomen er twee Belgse koppels binnen. Z’aoien un vakantieuisken op d’Ouwe Stoof en kwaomen regelmaotig een pintje drinken op Usdijk en mee de kermis deden ze dat minstens drie daogen.
“Die is den oorlog oek goed deurgekommen”, zee een van de Van Dijken, doelend op de meest blonde van de twee vrouwen.” Eel even wier het wat stiller, er wier wat slinks gekeken en een beetjen geloerd, maar al gauw ging het schuttersgilde verder waor ze mee bezig waoren.
Ut woord oorlog was gevallen en dat was voor de smid aonleiding om un verhaol over Sies van der Veen van den Bos te vertellen. Een aontal mannen verzaomelde zich in de buurt van de welbespraokten schutter.
“Sies weunde mee zijn ouwe moeder Pau onder aon den dijk van ut Ruischende Gat, achter den Bos, richting Kampen, op Schaopershoek. Sies was groot en sterk en ij aoi anden as kolenschoppen. Hij liet zich door niks of niemand uit het veld slaon en was zo gerust als god in Frankrijk.
Sie, da was ne gerusten bloed.
Hij kwam aon de kost door hoven te gaon omsputten bij de gegoede burgerai, van Usnis tot wel Hulst en ij kost sputten as nen delver. Als ij de grond omsputte dan was da gelijk twee steken diep. Zijn schop was zoe groot en zoe zwaor als de schar van een ploeg. Ut schijnt dat tij op een week alle hoven van den Absdaolse weg kon omleggen. Er waoren mensen die dochten dat Sies oek wel wat binnenwerk deed, daar bij de vrouwen van die hoven.”

Even wier ’t nog wa stiller rond de taofel van de verteller en rond de lippen van de omstaonders koste een mannelijke, begrijpende glimlach zien. Op den achtergrond wier tur gejuicht voor het afschieten van ne veugel.
De smid nam een flinke slok van zijn bier en ging verder. “Onverstoorbaor kwam tij elken aovond terug naor uis op zijn klompen terwijl de schop over zijn schouwers boven zijn pet uitstak. De mensen van den Drie Gezustersdijk ’oorden dan ut voor ulder vertrouwde, eentonige geluid van Sies zijn groote klompen op de kaaien. Kinders, het is tijd om te gaon slaopen, Sies komt voorbij.”
De smid vergewiste zich van voldoende aondacht, nam weer ne flinken teug en ging verder. Op ne goeien dag ergens in september ’44 aoi Sies bij Hermans op de Snis, de vroegere secretaoris van de gemeente, op eenen dag eel den ’of omgeleed.
In de buurt van Kampen gekommen was ut een gerots en geraai van groene auto’s, trakters, karren mee pjeirden, hondenkarren, bakfietsen, kinderwaogens en alles wat maar raaien kost. Sies liep door ut ongebruikelijke gewoel wat minder op zijn gemak as anders over de Campensedijk. Hij moest oek regelmaotig in de goskant gaon staon om den bonten stoet deur te laoten. Dicht bij uis gekommen liep tij naor benee’n de Schaopershoekse pad af. “Moeder, da was toch druk op den dijk”, zee Sies.
Het was zelden dat Sies zoveel woorden achter makkaor sprak als tij saoves bij ut leege uisken van zijn ouwe moeder aonkwam. Moeder Pau was allang content dat Sies zonder problemen en mee zijn grote schop was thuisgekommen.

“Jao, jao Sies, jao, jong, de Duitsers trekken weg. Den oorlog is afgeloopen. “Wa, moeder, is ut dan oorlog gewist?”
Sie, da was nog us ne gerusten bloed.”
Voor even gekalmeerd door de mee veel zwier vertelde historie fronsten de geboeid luisterende schutters de wenkbrauwen.
Waor zoudou eigenlijk druk over maoken, zaode ze dinken. We gaon voorlopig zeker nie naor uis. “Raopenburg, schieten”, wier tur geroepen en da was het sein om over te gaon tot de orde van de dag. Gauw nog eens drinken, de boog pakken, een pijl erop zetten, richten en schieten.